Birinci bölümde yazdığım öyküde: Almanya’da yaşayan aile 5 yaşındaki
erkek çocukları ile birlikte Ankara’daki baba evine gelir. Dini bütün
baba, erkek çocuğunun torununa dini bilgi verip vermediğini kontrol
için, küçük torununa Peygamberimizin İsmini sorar, aldığı yanıt
“NASRETTİN HOCA” olunca çok kızar, yıkılır ve erkek çocuğuna küser.
Erkek çocuğu ve eşini de alan erkek çocuk bir müddet ablasının evinde
kaldıktan sonra Almanya’ya döner.
Bir yıl sonra bir kız çocuğu
olur, babası hali hazırda ona kızgın ve dargındır. Yıllar geçer
Almanya’da erkek çocuğu Yiğit, Berlin Üniversitesini bitirir, Mühendis
olur, mastır ve Doktorasını Amerika’da yapar. Gerek Berlin’deki
gazeteler ve gerekse Türkiye’deki gazeteler :“Müthiş Türk, cep
telefonlarını bozup robot yapan Yiğit Kocatepe, Türklerin gururu oldu.
Berlin Üniversitesinde ders veren genç yetenek Japonya ve Çin
Üniversitelerinde de ders ve konferanslar verdi.” Dede bu haberleri
okuyunca gözyaşlarını tutamaz, gururlanmıştır torunu ile ama, içinde
hala bir keder çöreklenmiş duruyor ve “Acaba dini bilgileri de öğrendi
mi?” diye soruyordu kendi, kendisine.
Aradan yıllar geçti dede
iyice yaşlanmıştı, erkek çocuğundan mektup aldı, geleceklerini
müjdeliyordu. Hastalığını dahi unutmuştu, doktorlar durumunun ümitsiz
olduğunu söylemişlerdi. “Allah’ım ne olur erkek çocuğumu, gelinimi,
torunlarımı ve onun yavrularını görmeden canımı alma” diye yalvardı.
Nihayet o gün geldi, taksi kapının önünde durunca yataktan doğruldu,
yatağı camın önündeydi, dışarıyı görebiliyordu. Bir de ne görsün 2 taksi
vardı kapının önünde, birisinden genç ve güzel bir kız olan torunu ve
erkek çocuğu ile gelini indiler, yıllar ikisini de hırpalamıştı, erkek
çocuğunun şakaklarına kırlar düşmüştü. İkinci taksiden Tığ gibi bir
delikanlı torunu, sarışın Alman gelinleri ve bir oğlan, bir kız çocuk
indiler. Kız tahminen 7 yaşında, erkek çocuk 5 yaşında idi. Ağlayarak
gözyaşları içinde bağırlarına bastı onları. Torununun 5 yaşındaki erkek
çocuğu koşup dedeye sarıldı ve Dedeciğim benim adım Muhammet, hani bizim
Peygamberimiz Hz. Muhammet var ya, işte onun isminden. Size Amentü’yü
okuyayım mı? “ diye mevzuca Dede ağlayarak onu bağrına bastı ve Küçük
yavrunun bir çırpıda okuduğu Amentü’yü dinledi, ellerini havaya açıp :
“Yüce Allah’ım sana şükürler olsun bugünleri bana gösterdin, torunumun
eşi de Müslüman olmuş daha ne isterim ki, şimdi rahat can verebilirim,
hakkınızı helal edin yavrularım. Siz salona geçin ben biraz uyuyayım
sonra görüşürüz” dedi. Salonda neşeli bir hava vardı, yemekler
hazırlandı, akrabalar haneye doluştu, neşe içinde sofraya oturuldu. Kız
torunu da Berlin Üniversitesini bitirip mühendis olmuştu. Alman olan
gelin Dedenin yemeğini bir tepsiye hazırlayıp, yavaşça odasına girdi,
yemeği bizzat kendisi yedirmek istiyordu ihtiyar adama. Yatağa yanaştı,
bir de ne görsün, dedenin başı yana düşmüş, gözleri bir noktaya
dikilişti. Tepsiyi masaya bırakıp yanına gitti, başını elleri arasına
alıp : “Papa, papa” diye bağırdı, fakat tevekkeli. İhtiyar adam son
soluğunu vermişti, yüzünde mutlu huzurlu bir ifade vardı. Bir kimseyi
anlamanız için onu tanımanız gerekli. Tanımak içinde bir araya gelmeniz,
konuşmanız gerek. Bir kimseyi yazdıklarından da bir miktar tanımak
olasıdır ama bu asla yeterli olmaz. Zira yazarken kişi kendini ele
vermez! Hem de bazen tam da kendi düşüncesinin karşıtı şeyleri
yazabilir, müdafaa edebilir…
Onun için bir insanı en iyi
tanımanın yolu, onunla yüz yüze görüşüp sohbet etmektir. Konuşurken de
vücut diline çok iyi dikkat etmek gerekir. Zira vücut dili, hele gözler
hiçbir zaman yalan söylemez…
İnsanlar ile ilgili bilgi
edindikten sonra sıra onları anlamaya gelir. Bu, öyle sanıldığı gibi
kolay bir şey değildir. Tanınmış bir yazar; “Bir insanın bir insanı
anlaması !” diyor. Sıradan insanlar için doğrudur bu söz. Ama bizim gibi
ömrünü insanları anlamaya ve onlara yardımcı olmaya adamış
profesyoneller için doğru olmasa gerek…
Karşısındaki ile
Empati yapabilen bir insan onu anlayabilir. Peki, nedir Empati? Empati,
karşısındaki insanı dikkatle dinledikten sonra, bir an kendini onun
yerine koyup, o kişinin nasıl düşündüğünü ve nasıl hissettiğini anlamaya
çalışmaktır.
Şimdi gelin Empati ile ilgili daha fazla bilgi edinelim:
“Empati veya eşduyum, bir başkasının duygularını, içinde bulunduğu
vaziyet veyahut davranışlarındaki motivasyonu anlamak ve içselleştirmek
demektir. Kendi duygularını başka nesnelere yansıtmak mananında da
kullanılır. Empatinin tam ters manalısı antipatidir.
Bebekler
üzerinde yapılan incelemelere göre, doğuştan Empati kabiliyetimiz yüksek
olmakla beraber, uygun koşullarda hızla kaybedilebilen bir
kabiliyettir. Empati kabiliyetini sonradan kazanabilmenin yolu; açık
uçlu sualler sormak, yavaş hareket etmek ve yorumda bulunmak, hızlı
yargılara varmaktan kaçınmak, kendi davranış ve düşüncelerimizi anlamaya
çalışmak, geçmişten ders almak, olayları akışına bırakmak ve kendimiz
ve karşımızdakilerin davranışları için belli sınırlar oluşturmaktır.
Pozitif amaçlar için kullanıldığında işbirliği, üretkenlik, refah ve
mutluluğu arttıran bu beceri, kötü amaçlar için kullanıldığında
manipülasyonculuk şeklini alır.
Empati, bir insanın, kendisini
karşısındaki insanın yerine koyarak onun duygularını ve düşüncelerini
doğru olarak anlamasıdır. Empati sayesinde insan ilişkileri gelişir.
İnsanlar arasındaki dövüşler azalır ve giderek yok olur. Aile içi Empati
ise aile fertlerinin karşısındaki insanı kendi yerine koymasıdır. Bu
sayede fertler rağmendekinin ne reaksiyon vereceğini bilir ve ona göre
davranır.
Empatinin tam olarak gerçekleşmesinin üç kaidesi vardır;
1- Bir insanın kendisini karşısındaki kişinin yerine koyarak, olaylara onun bakış açısıyla bakmak,
2- Karşıdakinin duygu ve düşüncelerini doğru olarak anlamak ve hissetmek,
3- O kişiyi anladığını ona dile getirmek." (Vikipedi).
*****
Herkese sıhhat, mutluluk ve empatik bir hayat dilerim.
Şen ve esen kalınız...
